Gaatjes
Je hoort erover bij de tandarts, en misschien heb je er in je leven al een of twee gehad. Maar weet je echt wat een gaatje is?
Ontwikkeling van een gaatje: Tandplak en tandbederf
Een gaatje is de ruimte in een tand die overblijft als tandbederf verwijderd is. Tandplak, een kleurloze, kleverige laag bacteriën die zich voortdurend op je tanden vormt, is een van de grootste oorzaken van tandbederf. De reden waarom we dagelijks poetsen en flossen is om tandplak te verwijderen, omdat de bacteriën in tandplak reageren met de suiker in onze voeding en zuren produceren die het tandglazuur – de harde, beschermende laag op onze tanden – kunnen aanvallen en verzwakken. Eroderend glazuur kan de tanden niet beschermen, zodat je gemakkelijker gaatjes krijgt.
Er zijn drie verschillende plaatsen waar een tand met tandbederf en gaatjes mee te maken kan krijgen:
Op het kauwoppervlak van de tanden.
Dit gebeurt als er tandplak tussen de groeven en spleten van de tanden vast komt te zitten. Het komt het vaakst voor bij kinderen omdat ze deze plekken bij het poetsen dikwijls overslaan.
Tussen de tanden.
Dit gebeurt wanneer tandplak zich ophoopt op moeilijk bereikbare oppervlakken. Een tandenborstel alleen kan deze plekken niet bereiken. Er kan dus tandbederf ontstaan als je niet regelmatig tussen je tanden poetst of flost.
Op het worteloppervlak van de tanden.
Dit komt vaak voor bij mensen die last hebben van terugtrekkend tandvlees of botverlies, wat dikwijls geassocieerd wordt met tandvleesaandoeningen of parodontitis. Als je last hebt van terugtrekkend tandvlees, ontstaat hier ook vaker tandbederf naarmate je ouder wordt. Wanneer tandplak zich ophoopt op de blootgestelde wortels van de tanden, kan er snel een gaatje komen omdat de wortels niet dezelfde laag tandglazuur hebben.
Hoe kan ik voorkomen dat ik gaatjes krijg?
Gelukkig zijn er een heleboel dingen die je kunt doen om gaatjes te voorkomen. Probeer deze door tandartsen aanbevolen routine voor mondverzorging:
Poets twee keer per dag
Gebruik een tandpasta en mondwater met fluoride, een bestanddeel dat de tanden versterkt en gaatjes helpt voorkomen
Flos dagelijks tussen je tanden om de tandplak te helpen verwijderen waar je tandenborstel niet bij kan
Volg een gezond dieet en vermijd suikerhoudende voeding en drank
Ga regelmatig naar de tandarts, ongeveer om de zes maanden, voor een routinereiniging en een controle
Denk eraan om je tandenborstel te vervangen als die er versleten uitziet of om de drie maanden, want hoe nieuwer de borstelharen, hoe meer tandplak de borstel kan verwijderen
Hoe vaak moeten mijn tanden op gaatjes gecontroleerd worden?
Ga twee keer per jaar naar de tandarts voor een controle. Hoewel controles kunnen verschillen, zal je tandarts waarschijnlijk je tanden en tandvlees controleren op zichtbare problemen, inclusief gaatjes. Hij of zij kan ook röntgenfoto's nemen om te controleren of er geen problemen zijn die nog niet zichtbaar zijn. Je tandarts kan ook je tanden professioneel reinigen om verhard tandplak boven en onder de tandvleesrand te verwijderen, en ze polijsten om tandplak en verkleuringen van het tandoppervlak te verwijderen. Vergeet niet dat je tandarts je ook deskundig advies kan geven over hoe je moet poetsen en flossen.
