Leukoplakie is een aandoening die meestal grijze of witte vlekjes in de mond veroorzaakt. Gewoonlijk verschijnen ze op het tandvlees, op het gehemelte of op de tong. Het is de reactie van de mond op blijvende irritatie van de slijmvliezen binnen in de mond. Het roken of kauwen van tabak is de meest voorkomende risicofactor van leukoplakie, maar er zijn andere dingen die de aandoening ook kunnen veroorzaken.
Milde gevallen van leukoplakie zijn niet gevaarlijk en kunnen uit zichzelf of door veranderde leefgewoonten weer overgaan. Ernstigere gevallen van leukoplakie staan echter bekend als een voorloper van kanker, waarbij de kans op ontwikkeling daarvan in het mondweefsel groter is.
Een striktemondhygiëneroutine, inclusief regelmatig poetsen, flossen en mondwater kunnen de kans verkleinen dat leukoplakie in de toekomst zijn kop opsteekt.
Wat zijn symptomen van leukoplakie
Het meest voorkomende teken van orale leukoplakie is één of meer grijze of witte vlekjes in de mond die licht verhoogd zijn en die geleidelijk van uiterlijk veranderen.
De wondjes van orale leukoplakie kunnen per persoon verschillen. Een grijze tong of witte vlekjes op de lippen zijn bij deze aandoening niet ongebruikelijk. Er kunnen zich ook witte vlekjes ontwikkelen op het tandvlees, de tong, het gehemelte of aan de binnenkant van de wangen.
Harige leukoplakie
Harige leukoplakie is een verhoogd wondje aan de zijkant van de tong met een dik en/of harig uiterlijk. Het komt het vaakst voor bij mensen met een zwak immuunsysteem.Deze aandoening wordt vaak door hiv veroorzaakt en daarom is het belangrijk zorgelijke symptomen zo snel mogelijk met je arts te bespreken.
Witte of grijze kleur
Spruw veroorzaakt ook witte of grijze plekken in de mond, maar deze kunnen in tegenstelling tot die van leukoplakie meestal worden weggeschraapt.
Dik, hard, verhoogd oppervlak
Sommige gevallen van leukoplakie beginnen vlak qua uiterlijk, maar worden geleidelijk dikker en harder naarmate de tijd vordert.
Rode plekken
Spreek met je arts zodra je verhoogde, rode plekken van leukoplakie in de mond opmerkt. De kans bestaat dat dit op een voorloper van een kankerachtige mutatie duidt.
Wat zijn de oorzaken van leukoplakie?
Hoewel de oorzaak van leukoplakie onduidelijk is, zijn er meerdere risicofactoren die met de aandoening in verband worden gebracht.
Het roken of kauwen van tabaksproducten
Mensen die regelmatig tabaksproducten consumeren lopen zes keer meer kans om leukoplakie in de mond te ontwikkelen.
Alcoholgebruik
Zwaar alcoholgebruik is de volgende vaakst voorkomende risicofactor die met leukoplakie in verband wordt gebracht. Zware drinkers lopen acht keer meer kans de aandoening te ontwikkelen dan niet-drinkers.
Mondkanker
Sommige gevallen van leukoplakie kunnen tot mondkanker leiden als deze niet worden behandeld. Ca. 5% van mensen met leukoplakie vertoont tekenen van kankerachtige of voorlopers van kankerachtige mutaties. Syfilitische leukoplakie is een andere, zeldzame variatie op de aandoening die in verband met mondkanker wordt gebracht en wordt veroorzaakt door syfilis, een seksueel overdraagbare aandoening.
Slechte mondhygiëne
Geen tandenpoetsen of geen tandpasta gebruiken maakt de kans groter dat zich leukoplakie in de mond ontwikkelt en het risico in combinatie met tabaksgebruik is zelfs nog groter.
Irritatie binnen in de mond
Slecht passende kunstgebitten, scheve tanden of vaak op de binnenkant van de wang bijten kan de slijmvliezen irriteren en het risico op leukoplakie verhogen.
Behandeling van leukoplakie
Een effectieve behandeling van leukoplakie bij de meeste mensen is het wegnemen van de bron van irritatie van de slijmvliezen. Behandelopties van leukoplakie zijn:
Stoppen met roken
Na het stoppen met roken kan leukoplakie bij gezonde jonge volwassenen al na zes weken geleidelijk aan afnemen en verdwijnen. Bij ouderen kan dit tussen de 8 – 12 maanden duren.
Verwijdering van leukoplakieplekken
Rode en gespikkelde leukoplakie of andere (voorlopers van) kankerachtige vormen van de aandoening moeten worden verwijderd. Dit kan worden gedaan met een cryosonde (bevriezing van de plekken), verwijdering met een scalpel of met lasertherapie.
De bron van irritatie in de mond wegnemen
Een nieuw kunstgebit dat goed past of enkele tanden laten aanpassen door je tandarts kan de irritatie in de mond ten gevolge van leukoplakie verminderen of wegnemen.
Antivirale medicatie
Harige leukoplakie die door hiv wordt veroorzaakt kan met voorgeschreven antivirale medicatie worden behandeld.
Zalf
Podophyllum-harsoplossing of een retinolzuur kan worden voorgeschreven door je tandarts of arts en kan zelf worden aangebracht. Als je de behandeling echter niet doorzet kunnen de symptomen terugkeren.
Hoewel de meeste gevallen van leukoplakie niet ernstig zijn en uit zichzelf weer weggaan, kan het ontdekken van leukoplakie op je tong of in andere gebieden van de mond verontrustend zijn. Spreek met je tandarts over de behandelmogelijkheden voor leukoplakie als de symptomen aanhouden.
Preventie van leukoplakie
Gezond dieet - voeding die rijk aan antioxidanten is
Als je wilt voorkomen dat leukoplakie optreedt, probeer dan meer vers fruit en groente te eten dat rijk aan antioxidanten is. Dit is omdat antioxidanten de kans op weefselschade verkleinen die leukoplakie en andere kwalen veroorzaken. Bosbessen, broccoli, wortels en zelfs aardappelen hebben een hoog gehalte antioxidanten!
Stop met roken
Stoppen met het gebruik van tabak is het beste wat je kunt doen voor je algehele gezondheid en de gezondheid van je mond. Bovendien verlaag je zo het risico op leukoplakie.
Beperk alcohol
Zwaar drinken wordt meestal geclassificeerd als dagelijks meer dan 4 alcoholische dranken nuttigen en dit kan het risico op leukoplakie vergroten.
Er een goede mondhygiëne op nahouden
Regelmatig tandenpoetsen met tandpasta is een van de manieren waarop je leukoplakie kunt voorkomen, net als een slechte adem, gaatjes en een hele reeks andere orale gezondheidsproblemen.
FAQ
Hoe behandel je leukoplakie thuis?
Voor een behandeling van leukoplakie thuis vermijd je het gebruik van tabak en alcohol. Dit zijn de twee belangrijkste factoren van de aandoening.
Hoe ernstig is leukoplakie?
Hoewel de meeste gevallen van leukoplakie mild van aard zijn en uit zichzelf weg kunnen gaan, kunnen ernstige gevallen tot kanker leiden of met ernstige gezondheidsproblemen in verband worden gebracht.
Wat is harige leukoplakie?
Harige leukoplakie is een verhoogd wondje aan de zijkant van de tong met een dik en/of harig uiterlijk dat in verband wordt gebracht met een zwak immuunsysteem zoals bij hiv.
Bronkoppelingen:
https://dermnetnz.org/topics/oral-leukoplakia/
https://www.healthline.com/health/leukoplakia
https://www.webmd.com/oral-health/guide/dental-health-leukoplakia
