Aandraaien
Maandelijkse follow-up-afspraken voor patiënten met blokjesbeugels. De elastiekjes worden vervangen en de boogdraad wordt vervangen of aangedraaid als dat nodig is.
Anterior
Voorin de mond, met name de hoek- en snijtanden.
Apparaat
Elk apparaat, of het nu aan de tanden vastzit of kan worden verwijderd, dat is ontworpen om de tanden te verplaatsen, de positie van de kaak te veranderen of de tanden in hun uiteindelijke positie te houden nadat een beugel is verwijderd. Hieronder vallen onder andere retentiebeugels, buitenboordbeugels enz.
Boogdraad
Een draad die door de blokjes op zijn plek wordt gehouden en de verplaatsing van de tanden geleidt.
Bandjes
Ook wel ligaturen of elastiekjes genoemd. Dit zijn de kleine rubberen ringetjes die de boogdraad op zijn plek houden. Ze zijn verkrijgbaar in allerlei kleuren.
Beet
Vroeger ook "occlusie" genoemd. Dit verwijst naar de manier waarop de onderste en bovenste tanden samenkomen.
Beetplaat
Een apparaat van acryl dat de overbeet vermindert door te voorkomen dat de achterste tanden tegen elkaar komen.
Twist flex/spalkje
Dit is een permanente retentiebeugel die bestaat uit een draad die op de achterkant van de bovenste en onderste voortanden wordt geplakt. Deze beugel is bedoeld om de tanden op hun huidige positie te houden.
Plakken
Het proces van het vastmaken van blokjes of andere permanente apparaten aan de tanden met een speciale, niet-giftige lijm.
Blokje
Ook "slotje" genoemd. Een klein vierkantje dat direct op de tand wordt geplakt met een tandhechtmiddel of wordt vastgemaakt met orthodontische banden. Blokjes werken als klemmen: ze houden de boogdraden die de tanden verplaatsen op hun plek. Ze kunnen van metaal of doorzichtig zijn en kunnen aan de binnen- en buitenkant van de tanden worden bevestigd.
Buccale buis
Ook wel simpelweg "haakje" genoemd. Dit zijn de kleine metalen haakjes die aan de buitenkant van een blokje of tand worden geplakt. Ze worden gebruikt om elastieken of andere hulponderdelen op hun plek te houden.
Kettingelastiek
Ook wel "power chain" genoemd. Dit is een elastische keten die om meerdere blokjes heen zit om de ruimte tussen de tanden te verkleinen.
Kruisbeet
Ook wel onderbeet genoemd. Dit verwijst naar een gebit waarin de tanden van de bovenkaak binnen de tanden van de onderkaak zitten.
Ontkalking
Dit zijn witte, kalkachtige vlekken op de tanden die een beetje op littekens lijken en worden veroorzaakt door tandplak dat niet op tijd wordt verwijderd.
Diepe beet
Meestal overbeet genoemd. Dit verwijst naar een gebit waarin de tanden van de bovenkaak over de tanden van de onderkaak zitten.
Diasteem
Een ruimte tussen twee tanden (spleetje).
Elastiekje
Ook wel "bandje" genoemd. De kleine rubberen ring die de boogdraad op zijn plaats houdt. Ze zijn verkrijgbaar in allerlei kleuren.
Elastieken
Deze worden vastgemaakt aan de haakjes op de blokjes en verbinden de boven- en onderkaak diagonaal. Ze moeten 3-4 keer per dag door de patiënt worden vervangen zodat ze elastisch blijven. Tenzij de orthodontist iets anders aangeeft, moeten de elastieken altijd worden gebruikt, behalve tijdens het tandenpoetsen, flossen en het eten van een grote maaltijd.
Functionele apparatuur
Dit zijn apparaten die de beweging van de spieren bij het spreken, eten en slikken benutten om kracht te genereren om de tanden te verplaatsen, kaken recht te zetten en de groei van de boven- of de onderkaak te stimuleren. Ze worden ook wel orthopedische apparaten genoemd. Voorbeelden hiervan zijn orthopedische correctoren, activators, bionators, Fränkel-, Herbst- en blokbeugels.
Hawley-retentiebeugel
De meest voorkomende en herkenbare retentiebeugel. Hij is gemaakt van een plaatje van acryl dat is verbonden met een metalen draad die rondom de voorkant van de tanden zit.
Buitenboordbeugel (headgear)
Een apparaat dat buiten de mond wordt gedragen om tractie te genereren en zo de groei te beïnvloeden en de tanden te verplaatsen. De buitenboordbeugel zit aan het hoofd vast met een kinband, nekband of hoofdband. Ook zit hij aan de tanden vast met 2 rubberen elastieken die hem met de haakjes op de tanden verbinden.
Herbst beugel
Een vaste beugel dat wordt gebruikt voor de behandeling van een patiënt in de groei die een onderontwikkelde onderkaak heeft. Het trekt de onderkaak naar voren om de overbeet te verminderen en het profiel van de patiënt te verbeteren.
Retentieboog
Onder deze categorie apparaten vallen onder andere linguale bogen, nances en gehemeltestangen. Ze worden over het algemeen gebruikt om de kiezen op hun plaats te houden. Ze bestaan uit metalen banden die om de kiezen zitten en verbonden worden met metalen draden of banden die het gehemelte kruisen.
Impactie
Situatie waarin een tand niet kan doorkomen, meestal door de positie van het kaakbeen of de omliggende tanden
Invisalign
Systeem van doorzichtige plastic aligners die de tanden rechtzetten door een reeks van 18 tot 30 bitjes te gebruiken. Deze aligners kunnen uit worden gedaan en hebben geen blokjes of draden, zoals traditionele beugels. Invisalign is verkrijgbaar voor volwassenen en tieners, maar niet voor jongere kinderen.
Ligatuurverbinding
Ook wel stalen of metalen verbinding genoemd. Dit is een fijne draad die de boogdraad op zijn plek houdt.
Lipbumper
Een draad met een plastic laagje die aan de voorkant van de blokjes op de ondertanden wordt aangebracht om ruimte te creëren tussen de tanden en lippen.
Beetanomalie/malocclusie
Eenvoudig gezegd een "slechte beet"; tanden die niet goed op elkaar passen.
Mandibula
De onderkaak.
Maxilla
De bovenkaak.
Metalen banden
Ook wel orthodontische banden genoemd. Roestvrijstalen ringen die op de tanden worden vastgezet. Ze zitten om elke tand heen om houvast te bieden voor het blokje/slotje.
Gemengd gebit
Het stadium waarin kinderen een mix van permanente en melktanden hebben.
Mondzweren
Zweren in de mond die worden veroorzaakt door irritatie als gevolg van ruwe blokjes, draden en andere beugelonderdelen. Patiënten met een nieuwe beugel hebben er vaak last van.
Occlusie
Ook wel "beet" genoemd. Dit verwijst naar de manier waarop de bovenste en onderste tanden samenkomen.
Open beet
Bij deze beet zijn er gebieden waar de bovenste en onderste tanden elkaar helemaal niet aanraken.
Orthognatische chirurgie
Chirurgie die wordt uitgevoerd om de kaken recht te zetten. Dit wordt alleen aanbevolen in extreme gevallen.
Overbeet
Situatie waarin de voorste bovenlanden ver over de onderste boventanden heen staan.
Grootte van de overbeet
De afstand tussen de buitenkant van de boven- en ondertanden bij een overbeet.
Orthodontie
Afgeleid van de woorden "ortho", dat "recht" betekent en "odont", dat "tanden" betekent. Dit is een specialisatie binnen de tandheelkunde die zich bezighoudt met de diagnose, preventie en behandeling van gezichtsafwijkingen. Orthodontisten houden zich bezig met het ontwerp, de toepassing en de controle van corrigerende apparaten om de tanden, lippen en kaken in de juiste positie te krijgen om ervoor te zorgen dat het gezicht in balans is.
Orthodontist
Een tandheelkundig specialist die is afgestudeerd als tandarts en een specialisatie heeft in de orthodontie door hiervoor een geaccrediteerd programma te hebben gevolgd. Alle orthodontisten zijn tandartsen, maar niet alle tandartsen zijn orthodontisten.
Orthodontische was
Niet-giftige was die over de blokjes of draden wordt geplaatst om de irritatie te verminderen. Je kunt deze was kopen bij de drogist en bij veel orthodontisten.
Gehemelte
De bovenkant van de mond.
Expansieplaat
Een uitrekbaar apparaat dat wordt gebruikt om de bovenkaak te verbreden. Het kan aan de tanden worden gehecht of worden verbonden door middel van metalen orthodontische banden.
Pendex/pendulum
Twee apparaten die erg op elkaar lijken en worden verbonden met de tanden door middel van 4 orthodontische banden. Ze zijn ontworpen om de bovenste kiezen naar de achterkant van de mond te verplaatsen. Deze apparaten hebben als voordeel dat ze een buitenboordbeugel overbodig maken.
Periodontium
Het weefsel rondom de tanden (het tandvlees).
Fase I
Vroegtijdige orthodontische behandeling, meestal op een leeftijd tussen de 7 en 10 jaar, die plaatsvindt wanneer het kind nog een mix van permanente en melktanden heeft. Deze eerste fase is bedoeld om bepaalde orthodontische problemen te behandelen, zoals positie- en groeiproblemen, die gemakkelijker te corrigeren zijn als de patiënt nog jong is. Fase I-patiënten zullen in een later stadium bijna altijd nog een volledige beugel nodig hebben (fase II genoemd).
Fase II
Ook bekend als "actieve behandeling" of "een volledige beugel". Deze behandelfase wordt gestart wanneer alle permanente tanden zijn doorgekomen.
Posterior
Achterin de mond, met name de kiezen en premolaren.
Power chain
Ook wel kettingelastiek genoemd. Dit is een doorlopende elastieken keten die om meerdere blokjes heen zit om de ruimte tussen de tanden te dichten.
Quad helix
Een apparaat dat een lusdraad gebruikt om de bovenkaak te verbreden. Het wordt gebruikt om een onderbeet te corrigeren.
Retentiebeugel
Een verwijderbaar apparaat dat wordt gedragen om de tanden te stabiliseren in hun nieuwe positie na een orthodontische behandeling. Ze zijn meestal gemaakt van een combinatie van plastic en draad. Er zijn ook permanente retentiebeugels, die meestal bestaan uit draden die achter de bovenste of onderste voortanden worden bevestigd.
Apparaat om een sagittale overbeet te corrigeren
Dit is een apparaat dat grotendeels van acryl is gemaakt en 3 schroeven heeft om de boog van de kaak te vergroten.
Blokjesbeugel zonder elastiekjes
Er zijn blokjesbeugels die geen elastiekjes hebben om de boogdraad op zijn plek te houden en in plaats daarvan gebruikmaken van een metalen clip die open en dicht kan. Ze zijn meestal kleiner dan gewone blokjesbeugels, maar je kunt geen doorzichtige optie of een kleur die op je tandkleur lijkt kiezen. Een blokjesbeugel zonder elastiekjes creëert minder frictie dan een gewone blokjesbeugel, waardoor de behandeling vaak sneller en efficiënter kan worden uitgevoerd.
Spreider
Ook wel "spacers" genoemd. Dit zijn elastieken ringen of metalen veertjes die tussen de tanden worden geplaatst om een kleine ruimte te creëren waarin orthodontische banden kunnen worden geplaatst. Als dat nodig is, worden ze 2 of 3 dagen voordat de beugel wordt geplaatst in de mond aangebracht.
Plaatshouder
Een klein metalen apparaat dat is gemaakt van een band, die om een tand zit, en een open lus. Wordt gebruikt om de ruimte tussen tanden open te houden zodat er voldoende ruimte is en de permanente tand door kan komen.
Veren
Metalen veren die op de boogdraad tussen blokjes worden geplaatst om tegen de tanden te duwen, eraan te trekken en de ruimte tussen tanden te vergroten of verkleinen.
Splint/opbeetplaat
Een doorzichtige kunststoffen aligner die wordt gebruikt voor de behandeling van temporomandibulaire disfunctie en gezichtspijn. Een splint kan zowel op de boven- als op de onderkaken worden gedragen.
TMJ
Temporomandibulair gewricht (temporomandibular joint), ofwel het kaakgewricht. De Engels afkorting wordt vaak gebruikt om naar het TMJ-syndroom, een pijnlijke kaakdisfunctie, te verwijzen.
Tand-positioner
Een doorzicht plastic apparaat dat op een bitje lijkt en wordt gedragen nadat de beugel wordt verwijderd om een lichte verplaatsing van de tanden te realiseren en de occlusie vast te zetten.
Blokbeugel
Een set van twee apparaten die worden gebruikt om de groei van de onderkaak te stimuleren en tegelijkertijd de voorwaartse groei van de bovenkaak te beperken.
